Οικονομία και πολιτική
Όχι στην ΕΕ του πολέμου

Εργατική Πρωτομαγιά στην Αθήνα. Φωτό: Ορέστης Ηλίας

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που οι «θεσμοί» της Ε.Ε διακήρυσσαν σε όλους τους τόνους ότι η προτεραιότητά τους είναι η αντιμετώπιση της «ωρολογιακής βόμβας» της κλιματικής αλλαγής. Τώρα η προτεραιότητα, και μάλιστα από τα πιο επίσημα χείλη, είναι απλά και ωμά οι βόμβες, δηλαδή η ενίσχυση της «αμυντικής» βιομηχανίας και οι πολεμικές προετοιμασίες.

Στις αρχές του Απρίλη ο Μπορέλ, ο Επίτροπος εξωτερικών και ασφάλειας της Ε.Ε. έκανε τη γνωστή δήλωση: «Όλοι, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου, προτιμούν πάντα το βούτυρο από τα κανόνια, αλλά χωρίς αρκετά κανόνια, μπορεί σύντομα να βρεθούμε και χωρίς βούτυρο. ‘Si vis pacem, para bellum’, αν θέλεις ειρήνη, ετοιμάσου για πόλεμο». 

Ο Μπορέλ έκανε αυτή τη δήλωση στα πλαίσια μιας ομιλίας για την απόφαση της Ε.Ε. να ενισχύσει με 50 δις την Ουκρανική κυβέρνηση για ν’ αγοράσει όπλα και πυρομαχικά. Όμως, η στροφή στα «κανόνια» έχει ξεκινήσει καιρό και είναι πιο βαθιά. Επειδή είναι η «Ευρώπη» του κεφαλαίου, γίνεται και η Ευρώπη του ρατσισμού και του πολέμου.

Η σύνδεση της ρατσιστικής πολιτικής των κλειστών συνόρων με την στρατιωτικοποίηση της Ε.Ε. είναι πολύ πραγματική. Η Frontex είναι, ουσιαστικά, ένα στρατιωτικό σώμα. Είναι η επίσης η υπηρεσία της Ε.Ε. με την υψηλότερη χρηματοδότηση, 5,6 δις ευρώ. Πλέον η Frontex δεν αρκείται στην εκπαίδευση των υπηρεσιών που σφραγίζουν τα σύνορα για τους πρόσφυγες σε αφρικανικές χώρες, αλλά έχει και την άδεια να περιπολεί η ίδια στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Σενεγάλης και της Μαυριτανίας. 

Άλλωστε όπως αναφέρει ένα βασικό ντοκουμέντο της Ε.Ε, η Στρατηγική Πυξίδα (εγκρίθηκε στις αρχές του 2022) «το μέλλον της Αφρικής είναι στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ» και επίσης «η σταθερότητα στον Κόλπο της Γουινέας, στο Κέρας της Αφρικής και στο Κανάλι της Μοζαμβίκης εξακολουθεί να αποτελεί μείζονα επιτακτική προτεραιότητα ασφάλειας για την ΕΕ, καθώς αποτελούν επίσης βασικές εμπορικές οδούς».

Η Στρατηγική Πυξίδα συμπυκνώνει όλη την πορεία της Ε.Ε προς την στρατιωτικοποίηση που είναι ξεκινημένη δεκαετίες τώρα, από την εποχή που η «Ενωμένη Ευρώπη» συμμετείχε ενεργά στον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία. Ταυτόχρονα, κλιμακώνει αυτή την στροφή. 

Για παράδειγμα δεσμεύει την ΕΕ να συγκροτήσει μια μονάδα ταχείας ανάπτυξης πέντε χιλιάδων στρατιωτών για διάφορους τύπους κρίσεων και, για πρώτη φορά σε επίπεδο ΕΕ, να διεξάγει τακτικές ζωντανές ασκήσεις. Η πρώτη τέτοια άσκηση έγινε τον Οκτώβρη του 2023 στην Ισπανία και σ’ αυτήν συμμετείχαν μονάδες από 19 κράτη-μέλη.

Επιχείρηση Ασπίδες

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για τις στρατιωτικές φιλοδοξίες της Ε.Ε είναι βέβαια η Επιχείρηση Ασπίδες που ξεκίνησε τον Φλεβάρη στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο για να προστατέψει, υποτίθεται, την εμπορική ναυτιλία και στην πραγματικότητα να στηρίξει το Ισραήλ στην γενοκτονία που κάνει στη Γάζα. Ο Δένδιας περηφανεύεται ότι η κυβέρνηση της ΝΔ κατόρθωσε να πάρει τη διοίκηση αυτής της επιχείρησης, και για τις φρεγάτες που έστειλε εκεί. Όπως αναφέρει στη σχετική ενότητα η Ετήσια Έκθεση Προόδου για την Στρατηγική Πυξίδα, η Ασπίδες: «ενισχύει την αξιοπιστία της ΕΕ ως παράγοντα θαλάσσιας ασφάλειας».

Το ίδιο κείμενο επισημαίνει: «Επί οκτώ συναπτά έτη, οι αμυντικές δαπάνες στην ΕΕ αυξάνονται. Το 2022, οι συνολικές αμυντικές δαπάνες ανήλθαν σε 240 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 58 δισ. ευρώ διατέθηκαν για αμυντικές επενδύσεις. Οι δαπάνες και οι επενδύσεις εκτιμάται ότι θα φθάσουν τα 290 δισ. ευρώ και 92 δισ. ευρώ, αντίστοιχα, το 2023».

«Δυστυχώς» όμως, για τους συντάκτες του κειμένου, οι συνολικές «αμυντικές» δαπάνες ανέρχονται «μόνο» στο 1,5% του συνολικού ΑΕΠ της Ε.Ε. Αυτό πρέπει να διορθωθεί για να εξασφαλιστεί το «βούτυρο» στην ουσία τα κέρδη των καπιταλιστών της Ε.Ε. Το πώς, μας το λέει το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας της Ε.Ε. Δημοσιονομική «πειθαρχία», δηλαδή περισσότερες περικοπές, περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις και σκληρότερη λιτότητα για μας. Οι δαπάνες για εξοπλισμούς είναι οι μόνες που εξαιρούνται από τον υπολογισμό του «υπερβολικού ελλείμματος». 

Γι’ αυτό όταν απεργούμε και διαδηλώνουμε για «δουλειές κι όχι βόμβες» δεν παλεύουμε μόνο για την ανατροπή της κυβέρνησης της ΝΔ που ξοδεύει τρις για εξοπλισμούς και συμμετοχή στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Παλεύουμε και ενάντια στην Ε.Ε. του πολέμου.